Welvaartsproducten

Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid, geeft aan dat onze voeding zo bewerkt is dat er vaak alleen nog maar ‘’lege calorieën’’ overblijven, terwijl de hoeveelheid verzadigd- en transvet (slechte vetten), toegevoegde suikers en natrium in onze voeding sterk is toegenomen. Seidell geeft aan dat 60% van onze calorie-inname afkomstig is uit sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals snacks, (fris)dranken en fastfood. Slechts 30% van onze dagelijkse calorieën zijn afkomstig van onbewerkte en minimaal bewerkte voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, volkoren graanproducten, noten, zaden, pitten en eieren. De overige 10% is afkomstig uit suiker, bewerkte vlees(waren), kaas, olie, halvarine- en margarine.

De welvaart is de afgelopen jaren toegenomen. Dit heeft er mede toe geleid dat er een enorm aanbod van deze producten is ontstaan. Of je nu een dagje weggaat, tankt bij de benzinepomp of boodschappen doet bij je reguliere supermarkt overal kom je deze makkelijke, smaakvolle, lang houdbare en goedkope producten tegen.

Het verminderen van sterk bewerkte voedingsmiddelen is een effectieve manier om onze dagelijkse voeding gezonder te maken. Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat hoe hoger het aandeel van sterk bewerkte voedingsmiddelen, hoe ongezonder de samenstelling van onze voeding is. Dit komt mede doordat de hoeveelheid vitaminen, mineralen, vezels en eiwitten afnemen in deze voedingsmiddelen.

Assortiment in de supermarkt

Het assortiment in de supermarkt bestaat voor ruim 70% uit sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals snacks, (fris)dranken en fastfood. Slecht 16% van de producten is vers, onbewerkt of licht bewerkt. De Wereldgezondheidsorganisatie, wetenschappers en het Voedingscentrum waarschuwen voor het grote aanbod aan sterk bewerkte voedingsmiddelen, die ook wel ultra-processed foods worden genoemd. Ultra-processed foods zijn voedingsmiddelen die verslavend en lekker zijn, maar lege calorieën leveren doordat ze rijk zijn aan toegevoegde suikers, zout, verzadigde- en transvetten (slechte vetten).

Gezondheidsrisico’s

Uit een Frans bevolkingsonderzoek onder ruim 100.000 deelnemers blijkt dat een hoge inname aan sterk bewerkte voedingsmiddelen gepaard gaat met een hoger risico op kanker. De onderzoekers nemen als mogelijke oorzaken de voedingskundige samenstelling zoals hierboven beschreven, het productieproces waarbij kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan, verpakkingen en additieven. Additieven zijn bijvoorbeeld smaakstoffen en kleurstoffen. Deze worden vaak toegevoegd om smaak of kwaliteit van het product te verbeteren.

Advies

Het voedingscentrum geeft aan dat bewerkte voedingsmiddelen gemaksvoeding is, waar we makkelijk te veel van eten. Helemaal vermijden van bewerkte voedingsmiddelen is vaak niet altijd haalbaar, maar een te veel is schadelijk voor onze gezondheid. Probeer dus zo veel mogelijk te kiezen voor onbewerkte voedingsmiddelen. Kook met verse ingrediënten, zonder pakjes, zakjes en het liefst zo min mogelijk kant-en-klare maaltijden. Kies zo veel mogelijk voor:

• Water, koffie of thee zonder suiker
• Verse of diepvries groenten
• Vers of diepvries fruit
• Ongezoete en onbewerkte zuivel. Halfvolle zuivel vanaf fase 2A en volle zuivel vanaf fase 3A
• Onbewerkte volkorenproducten
• Vis, gevogelte, wild, vlees en eieren. Als het kan zoveel mogelijk biologisch en zo min mogelijk bewerkt
• Olie en vet (roomboter)
• Peulvruchten
• Ongezouten noten, zaden en pitten
• Verse of gedroogde kruiden

Bronnen 

• Nieuws voor diëtisten. (2017, 18 januari). Sterk bewerkt voedsel is de belangrijkste oorzaak van welvaartsziekten.
• Nieuws voor diëtisten. (2017, 10 maart). Sterk bewerkte voedingsmiddelen maken voeding ongezond.
• Nieuws voor diëtisten. (2018, 20 februari). Sterk bewerkte voeding gaat gepaard met hoger kankerrisico.